برآورد تبخیر ماهانه با مدل‌های سری زمانی SARIMAو BiLinear در ایستگاه ایدنک

برنامه‌ریزی صحیح برای استفاده بهینه از منابع آبی با هدف رسیدن به توسعه پایدار از اهمیت خاصی برخورداراست. آگاهی از مقدار دقیق تبخیر که یکی از پارامترهای مهم برای برنامه‌ریزی‌های منابع آب، مدیریت آبیاری و تولیدات زراعی است امری اجتناب ناپذیر می‌باشد.  از سوی دیگر عدم‌کفایت ایستگاه‌های تبخیر سنجی و ابهام در کیفیت داده‌ها پژوهشگران را به سمت مدل‌های برآورد سوق داده است. در این مقاله با بکارگیری مدل‌های خطی سری زمانی SARIMA و مدل دو-خطی (BiLinear)، تبخیر ماهانه در ایستگاه ایدنک واقع در حوضه مارون استان خوزستان برآورد شد. برای مدل‌سازی سری زمانی از داده‌های تبخیر ماهانه ایستگاه ایدنک با طول دوره اماری 32 سال (1392-1360) استفاده شد. برای صحت‌سنجی مدل‌های سری زمانی SARIMA برازش یافته، از مقادیر آماره آزمون پورت مانتو، و باقی‌مانده‌ای توابع خودهمبستگی و خودهمبستگی جزیی استفاده‌شده و برای انتخاب بهترین مدل SARIMA، از معیار شوارتز SBC بهره گرفته‌شد. همچنین برای صحت،سنجی مدل‌های دوخطی از آماره پورت مانتئو استفاده‌ گردید. از میان مدل‌های SARIMA، مدل SARIMA(1,0,1)*(1,0,1)12 و از میان مدل‌های دو-خطی، مدل BL(7,0,1,1) برازش یافته بر سری زمانی تبخیر ماهانه ایدنک مناسب تشخیص داده شدند. مقایسه مقادیر معیارهای آماری دو مدل مذکور نشان داد که مدل BL(7,0,1,1) با ضریب تعیین (R2)  برابر با 89/0، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برابر با 945/2 میلی‌متر، میانگین قدرمطلق انحراف ((MAD برابر با 618/0میلی‌متر از دقت بیشتری نسبت به مدل‌SARIMA(1,0,1)*(1,0,1)12  در برآورد تبخیر ماهانه در ایستگاه ایدنک برخوردار می‌باشد.